badanaa waxaa dhacda in dadku ay dhahaan waan ku soo wici doonaa, buugaas waan akhrin doonaa, ballantaas waan oofin doonaa, safarkaas waan aadi doonaa, waan jimicsan doonaa… intaas iyo wixii lamid ahba si joogta ah ayaan u dhahnaa hasayeeshee maku baraarugsanahay in erayga “waan samayn doonaa” uu isku badalo caado saamayn taban ku yeelata wax soosaarkaaga iyo tayada noloshadaada si guud ahaaneed. hadii jawaabtu maya tahay ilasoco ilaa dhamaadka qormadan kooban oo aad ku fahmi doonto waxaa keena dib u dhigida hawlaha iyo sida aad iskaga daawayn karto. Buuggiisa The Procrastination Puzzle, khabiirka caanka ah ee Timothy A. Pychyl wuxuu daaha ka qaaday in dib-u-dhigistu tahay dhibaato la xiriirta maaraynta dareenka iyo inaad ka baxdo aaga Raaxada (confort Zone).
Qeexitaan
erayga waan samayn doonaa afka ingiriisiga waxaa lagu yiraa (Procrastination) carabigana التسويف, waa dib u dhigid ladib dhigo hawl maalmeedka aad si joogta ah u qabato sida hurdada, cunnada, ballamaha, akhriska, jimicsiga, shaqooyinka, iyo wixii lamid ah. inaad dib u dhigto shaqo iyo hawl muhiim ah waxaa keena cabsi aad ka qabto dareemada aan fiicnayn ee ku xeeran hawsha sida murugta, niyadjabka iyo fashilka.
maxaa sababa fulin la’aanta shaqooyinka
Si aan uga gudubno dib-u-dhigista, waa in marka hore fahamno sababaha ay u dhacdo. Pychyl wuxuu sharraxayaa dhowr sababood oo keena fulinla’aanta:
1. Ka Fogaanshaha Dareemada xun
hadii hawsha kuu taal ee ku xeeranyihiin dareemo aan fiicnayn sida cabsida oo kale waxaa kugu adkaanaysa in aad fuliso, sida cabsida aad ka qabto fagaare kahadalka, akhriska, kalinimada iwm.
2. siinta mudnaanta arimo aan muhiim ahayn
Maskaxdeennu waxay u janjeertaa in ay doorato farxadda degdegga ah halkii ay ka shaqayn lahayd wax faa’iido u leh mustaqbalka. Taasi waa sababta ay noogu fududdahay inaan daawano Netflix ama baraha bulshada halkii aan ka qaban lahayn shaqooyin muhiim noo ah sida diyaarinta cashar, akhrinta dhigane, u diyaar garaw imtixaanka iwm.
3. Kaamilnimo (Perfectionism)
Haddii aad tahay qof aan jeclayn in wax ka khaldamaan, waxaa dhici karta inaad shaqooyinka dib u dhigto maxaa yeelay waxaad ka baqaysaa inaysan noqon kuwo heer sare ah. Cabsida inaad khaldanto aad ka cabsanayso ayaa kaa hor istaagi karta inaad bilowdo wax kasta.
4. tix galin la’aanta Mustaqbalka
Mararka qaar, waxaan si dhib leh u fahannaa in ficiladeenna maanta ay saamayn ku yeelanayaan nolosheena mustaqbalka. Dib-u-dhigistu waxay la micno tahay in aad doorbiddo raaxadaada hadda oo aad dayacdo wanaaggaaga mustaqbalka.
Silsiladda Dib-u-Dhigista
Dib-u-dhigistu maaha wax hal mar dhacaya, balse waa wareeg is-daba socda. Sida ay u dhacdo waa sidan:
- Waxaad la kulantaa hawl dareen xun kugu abuurta (sida caajis, welwel, ama cabsi).
- Si aad dareenkaas uga fogaato, waxaad dib u dhigtaa hawsha oo waxaad raadsataa wax kale oo kuu raaxeeya.
- Waqti yar kadib, waxaad dareemaysaa xanuunka dareen xun sida xishood iyo cadaadis.
- Dareenkaas xun wuxuu sababaa in shaqadii ay sii xumaato, taasoo kugu kallifaysa inaad sii dib dhigto.
- Wareeggu wuxuu noqdaa mid is-daba socda, adna waxaad dareemaysaa inaad ku xayiran tahay. Si aan wareeggan u jebinno, waa inaan diirada saarnaa sababaha dhabta ah ee keena dib-u-dhigista.
Sida Loo Joojiyo Dib-u-Dhigista
Pychyl wuxuu soo jeedinayaa dhowr xeeladood oo cilmiyaysan oo kaa caawin kara inaad wax-qabato.
1. Ku Bilow Wax Yar
Bilaabidda shaqadu waa caqabadda ugu weyn, Ku dhiirrigeli naftaada inaad shaqada qabato ugu yaraan 10 daqiiqo, bilawga hore mudo kadib waxaad dareemaysaa in ay fududahay sii wadiddeeda.
2. Diirada Saar Geeddi-socodka, Maaha Natiijada
hadii aad sawirato hawsha culus ee kuu taal oo ah natiijada u danbaysa, kama guul gaaraysid wayna kugu culslaanaysaa fulinteeda. laakin hadii aad maalin walba qayb qabato hawsha iyadoo dhamaatay ayaad arkaysaa.
3. U Dabci Naftaada
Is-eedeyntu waxay sii xumaynaysaa xaaladda. Marka aad dib u dhigto shaqo, halkii aad is canaanan lahayd, u naxariiso naftaada. Ogow in qof walba mararka qaar dib u dhigo wax, balse taasi macnaheedu maaha inaad guuldareysatay.
4. Dhis Caadooyin Adag
Hana sugin dhiirrigelin si aad shaqada u bilowdo. Halkii aad sugi lahayd in aad dareento rabitaan, dhis caadooyin adag sida waqtiga shaqada oo aad joogteyso.
5. Maskaxdaada Dib u Habee
Joojinta fikirada khaldan sida “Waxaan si fiican ugu shaqeeyaa cadaadis” ama“Waa inaan dareemaa dhiirrigelin si aan u bilowdo.” Halkii aad fikiradan ka aaminsanaan lahayd, u beddel: “Waxaan hawshan ku qaban karaa tartiib tartiib.”
6. Xiriir La Yeelo Naftaada Mustaqbalka
Dareen u yeelo mustaqbalkaaga. Is waydii, “Sidee ayaan dareemi doonaa haddii aan hawshan maanta dhameeyo?”
7. Xisaabtan Samee
La wadaag qorshahaaga qof kale oo kugu dhiirrigelin kara. Haddii aad qof kale u sheegto waxa aad qabanayso, waxaad dareemaysaa waajib.
Gunaanad
Dib-u-dhigistu waa caqabad weyn, balse kuma qasbanid inaad la noolaato. Marka aad fahamto sababaha ay u dhacdo, waxaad heli kartaa xeelado aad kaga adkaan karto. Marka xigta ee aad dareento inaad dib-u-dhigeyso shaqo, xasuuso sababta ay muhiim u tahay, qaado talaabadii ugu horeysay, hana sugin waqtiga “ku habboon.”
